Nemen de senioren de macht over de opvoeding over?

'Houdt de huidige hype van de strenge Nanny aan?' vroeg de redactie van "1 op de middag"

Denk het niet.

De massale aandacht voor de opvoeding van het kind, en daarbinnen de hype van het strengere opvoeden, is geen trend maar een hype. Een reactie op de angst en onzekerheid van de huidige generatie ouders. Er is angst voor de buitenwereld (de kinderen uit de aflevering over probleemkinderen bij de EO gisteravond waren in geen maanden buiten de eigen tuin geweest), maar ook onzekerheid over hun eigen prestaties. Alsof ouders het ze erom te doen is aardig gevonden te worden door hun kinderen, goedgekeurd. Kortom, menig lastig kind uit deze programma’s is het centrum van het gezin, het centrum van het ego van de ouders. Opvallend aan de “strenge" moeder is niet haar strengheid, maar de minder belangrijke rol die ze haar kind toedicht. Deze is niet die van de statussymbool waaromheen het gezin dient te draaien, maar (weer) een onderdeel van het gezin.


De kinderen van nu zijn tevredener dan ooit met hun ouders, zo blijkt uit CBScijfers. Vreemd genoeg zijn dezelfde mensen zeer ontevreden over de excessen en onveiligheid die ze in de wereld ervaren. Hun ouders deden het goed, alle andere blijkbaar niet. Cijfers over de tevredenheid over de opvoeding zijn geen enkele bewijs voor de kwaliteit van de opvoeding. Ze bevestigen slechts het beeld dat de ouders erin geslaagd zijn aardig gevonden te worden door hun kinderen. De grote verandering zit erin dat het kind de laatste 20 jaar volledig in het middelpunt kwam te staan, en dit principe de volgende generatie niet lijkt te halen.

Wat doet de achterbankgeneratie anders?

Zij ontdoen zich van angst.
Zij vrezen de technologie van internet en nieuwe media niet, maar maken er juist gebruik van.

Ze zullen zich willen ontdoen van de overbescherming die zo tekenend is voor onze tijd, waarin berichtgeving over onveiligheid in geen enkele verhouding meer staat tot de feitelijke onveiligheid).

Ze zullen, geholpen door de goede herinneringen aan eigen opvoeding, steun zoeken bij hun kwieke babyboomouders, die maar al te graag hun Mick Jagger collectie weer eens uit de kast halen, en snoeven over de moter die ze kochten toen ze 50 werden.


Willen we uitspraken doen over de manier waarop de ouders in 2016 hun kinderen opvoeden, dan moeten we ons realiseren dat dit de 'achterbankgeneratie’ betreft die is opgevoed door ouders die werden getergd door de angst en onzekerheid van deze tijd.

Deze kinderen leggen bij de opvoeding van hun kinderen de nadruk op het leren omgaan met de enge wereld, in plaats van hen in bescherming te nemen tegen die wereld.

En daar deze kinderen zo tevreden zijn over hun ouders - en die ouders zelf behoren tot de wijze fitte seniorengeneratie die maar al te graag zijn wijsheid deelt - mogen we verwachten dat de opvoeding van de kinderen over tien jaar is opgeschoven naar een raad van wijze ouderen die het kind begeleidt op weg naar volwassenheid. De ouders van morgen kiezen niet voor tucht, maar zullen het kind geven wat ze nodig hebben om zonder angst en onzekerheid door de wereld te gaan.

De strenge aanpak die nu via programma’s als de Nanny wordt gepropageerd lijkt een reactie op de eigen - vaak vrijere - opvoeding gedurende de jaren '70 en '80. Op grond van hetgeen we voor de toekomst mogen verwachten zijn we over het hoogtepunt van deze stijl heen en kunnen we een nieuwe lijn ontwaren.
Deze strenge opvoeding waar weer mee geschermd wordt bevindt zich aan het ene kant van het spectrum en wordt versterkt door de angst waarin de huidige tijd lijkt te zijn gedompeld. Ook de nadrukkelijke aandacht die deze beschermde achterbankgeneratie krijgt zal zijn sporen nalaten in de opvoedstijl van de volgende generatie. Het heilig kind dat wordt beschreven in een van de commentaren.
De jongeren die over tien jaar de opvoeders zijn breken op hun beurt met de onderdrukkende en uit angst geboren bescherming die zij zelf als achterbankgeneratie genoten. Deze jongeren zullen hun kinderen vooral weerbaar willen maken, en ze in een emotioneel veilige omgeving willen voorbereiden op hun toekomst in de grote internationale virtuele wereld waar hun eigen ouders hen tegen wilden beschermen.

Juist als we rekening houden met overige omstandigheden, zoals de demografische verschuiving die er voor zorgt dat er op elke baby straks wel 20 potentiële fitte senioren zijn, die het maar al te leuk vinden om niet alleen hun Harley, maar ook de behoefte aan zingeving met de kleinkinderen te delen.


Is het van nut is om te denken aan de wereld van 2016? Er zijn immers genoeg dringende zaken om nu aan te pakken. Maar alvorens te investeren is het, mijns inziens, van belang om te overwegen wat de mogelijke oorzaken en daarmee samenhangende gevolgen zijn. We moeten beslissen of we bepaalde acties ondernemen die in die toekomst grote gevolgen kunnen hebben. Welke voorbeelden en signalen geven we onze (klein)kinderen mee? Welke boodschap vertellen we tegen welke prijs? Offeren we gezonde fietsen voor betere jaarcijfers van de NS? Gaan de grootouders massaal naar Spanje of helpen ze hun hardwerkende kinderen bij de opvoeding van het nageslacht? Subsidiëren we kinderopvang of de ontwikkeling van sociaal leerzame games?